مزاج شناسی در طب سنتی؛ راهی برای خود شناسی

مزاج شناسی در طب سنتی؛ راهی برای خود شناسی

مزاج شناسی یک روش طب سنتی برای شناخت ویژگی های جسمی و روحی بدن است. برای درمان بیماری ها در طب سنتی ابتدا مزاج فرد را تشخیص می دهند. مزاج کلمه بسیار پرکاربرد و آشنا نزد ایرانیان است. شاید شنیده باشید بعضی افراد در برخورد با موقعیت ها می‌گویند مزاج من اینطور است، یا بعضی غذا ها را نمی خورند و می گویند با مزاج من نمی سازد.
در طب سنتی و ایرانی در کنار کلمه مزاج چند اصطلاح دیگر نیز وجود دارد. ابتدا این اصطلاحات را بیان می‌کنیم. در طب سنتی عناصر تشکیل دهنده بدن انسان و جهان چهار عنصر اصلی است:
• آتش: گرم و خشک
• هوا: گرم و تر
• آب: سرد و تر
• خاک: سرد و خشک
مزاج را بر اساس چهار رکن ذکر شده تعریف می کنیم.

مزاج شناسی و انواع مزاج های مرکب

هرگاه اجزای یکی از رکن ‌ها با دیگری درآمیزد که ضد هم هستند و هر یک تیزی دیگری را بشکند فعل و انفعال در اجزای آن به حدی می رسد که همه اجزا کیفیت یکسان پیدا می کنند. این ترکیب رکن ها را مزاج می گویند.

در طب سنتی مزاج همان طبع است. با خلط و رکن تفاوت دارد. مزاج جسم نیست، بلکه گرمی، سردی، خشکی و تری را مزاج گویند. در مزاج شناسی چهار مزاج مرکب وجود دارد و شکل می گیرد:

• مزاج گرم و خشک یا صفراوی
• مزاج گرم و تر یا دموی
• مزاج سرد و خشک یا سوداوی
• مزاج سرد و تر یا بلغمی

تعریف خلط: زمانی که غذا می خوریم و وارد معده می شود شروع به هضم شدن می کند. سپس به کبد می رود. در کبد چهار نوع مایع تولید می شود که خلط نام دارد:

• خلط دم: دارای مزاج گرم و تر
• خلط صفرا: دارای مزاج گرم و خشک
• خلط بلغم: دارای مزاج سرد و خشک
• خلط سودا: دارای مزاج سرد و خشک

طحال جایگاه ذخیره سودا و کیسه صفرا جایگاه ذخیره صفرا هستند. وجود هر چهار خلط در انسان ضروری است اما باید به مقدار خاص و معین در بدن باشد. اگر عناصر ذکر شده بالا در ترکیب با هم برابر باشد مزاج به اعتدال می‌رسد. ولی اگر ترکیب این عناصر در حد وسط و برابر نباشد مزاج نا متعادل است.

در کتب طب سنتی و مزاج شناسی حتی فصل ها هم دارای مزاج اند:

• بهار: مزاج گرم و تر
• تابستان: مزاج گرم و خشک
• پاییز: مزاج سرد و خشک
• زمستان: مزاج سرد و تر

در طب سنتی و مزاج شناسی مزه ها نیز دارای مزاج هستند:

• مزه شیرین: گرم
• مزه تلخ: گرم و خشک
• ترشی: سرد و خشک
• شوری و تندی: گرم و خشک
• بی مزه و گس: سرد و تر

مزاج شناسی در طب سنتی و آشنایی با خصوصیات مزاج ها

گفتیم که هر فرد مزاج خاص خود را دارد. در مزاج شناسی، مزاج ها نیز به دو دسته تقسیم می شوند:

• مزاج ذاتی و مادرزادی: هر فرد از زمان تولد آن را داراست.
• مزاج عارضی یا اکتسابی: تغییر در مزاج مادرزادی رخ می‌دهد، عوامل تاثیرگذار مثل سن، منطقه زندگی، جنس و … .

در ادامه به بیان ویژگی‌های هر مزاج می‌پردازیم که برگرفته از مزاج ذاتی و مادرزادی است.

مزاج شناسی و ویژگی های مزاج صفراوی یا گرم و خشک:

• افرادی دارای این مزاج لاغر اندام، هیکل درشت و برجسته دارند.
• رنگ پوست و سفیدی چشم آنها کمی زرد است.
• خیلی گرمایی هستند و به خوردن ترشی ها علاقه دارند.
• دهان خشکی دارند و تمایل به خوردن شیرینی ندارند اما برعکس تمایل به خوردن کاهو، هندوانه و خیار دارند.
• افراد باهوش و زیرک، پر انرژی و پر تحرک اند.
• خوابشان کم و سبک است و مو های پرپشت و مجعد دارند.

مزاج شناسی در ویژگی های پدید آمده در اثر غلبه صفرا:

• پوستشان زرد گون و پوست دست و صورتشان خشک می شود.
• بدن کم مویی دارند. در جلوی سر دچار ریزش مو می‌شوند. مو های خرمایی یا مشکی دارند.
• اندام باریک، کمر و ساق پا کمی پهن، ماهیچه ها کشیده، شکم برجسته و رنگ زیر ناخن قرمز و زرد است.

یکی از محصولات مفید در رفع غلبه صفر سرکه انگبین کاسنی شاطره می باشد برای خرید این محصول  می توانید روی تصویر زیر کلیک نمایید.

مزاج شناسی در مزاج سوداوی با طبع سرد و خشک:

• رنگ پوستشان تیره است و لکه های تیره زیر پوست دارند.
• موی سر کم پشت است اما موی بدن زیاد است.
• اشتهای کاذبی دارند و اکثراً ریزه خوار هستند.
• فکر و خیال زیاد و معمولاً از بی خوابی گلایه می کنند.
• قضاوت گر، زود رنج و در انجام امور حساس و دقیق هستند.
• پوست شان نسبت به گروه های همسن خود خشک است.
• اگر غذا های طبع سرد مصرف کنند دچار افسردگی می شوند.

مزاج شناسی و ویژگی های غلبه سودا:

• منافذ پوست شان ریز و متوسط و دارای پوست خشک هستند.
• بدن کم مو است و دچار ریزش مو نمی شوند.
• لب های تیره رنگ و رنگ چشم شان رنگ میشی است.
• اندام خشک و کشیده دارند و شکم آنها فرو رفته است.

یکی از محصولات مفید در درمان غلبه سودا سرکه انگبین اسطوخودوسی افتیمونی است برای مشاهده و خرید این محصول می توانید روی تصویر محصول کلیک  نمایید.

مزاج شناسی و ویژگی های مزاج دموی با طبع گرم و تر:

• دارای هیکلی درشت، عضلانی و مو های پرپشت دارند.
• میل به شیرینی و ترشی دارند.
• انسان های شجاع ،جسور، با اعتماد به نفس بالا و معمولا نقش مدیر و رهبر را به عهده می گیرند.
• خوش اخلاق و صمیمی اند.
• هوش و حافظه بالا همچنین سریع و پر انرژی هستند.
• عروق روی دست شان پیداست و نبض پر و قوی دارند.
• اشتهای خوبی دارند، بیخیال، سرزنده و بی حساب کتاب اند.

مزاج شناسی  و ویژگی های غلبه دم:

• پوستی گندمگون، غیر مرطوب و چرب دارند.
• بدن و سر پرمومی باشد و کمی دچار ریزش مو هستند.
• دست و پای آن ها گرمای زیادی دارد.

مزاج شناسی و ویژگی های مزاج بلغمی یا سرد و تر:

• هیکل درشت و بدن پر چربی دارند.
• پوست بدن شان سفید، سرد، مرطوب و تر می باشند.
• موی سرشان کم پشت و خواب سنگین و زیادی دارند.
• دهان مرطوب دارند که کمتر تشنه می شوند.
• دیر عصبانی می شوند، فراموشکار و کند ذهن هستند.
• ریسک پذیر نیستند و همیشه به همه مسائل راحت می نگرند.
• تمایل به خوردن شیرینی جات، ادویه جات و گرمی ها دارند.
• با خوردن سردی ها دچار مشکل می شوند.

یکی از محصولات مفید در رفع غلبه بلغم قرص بلغم نیاک است برای خرید این محصول  می توانید روی تصویر زیر کلیک نمایید.

مزاج شناسی و ویژگی های غلبه بلغم:

• پوست شان سرد، مرطوب و دارای منافذ ریز است.
• بدن کم مویی دارند و ریزش مو ندارند.
• استخوان بندی درشت، شکم بزرگ و دارای چربی هستند.
• عروق برجسته ندارند و بسیاری خصوصیات دیگر.

ذکر این نکته در مزاج شناسی مهم است که تمام قسمت ها و ویژگی های ذکر شده به طور کامل در یک فرد وجود ندارد. ممکن است سوالاتی برای شما به وجود بیاید از جمله:

آیا مزاج شما معتدل است؟

دارای کدام مزاج هستید؟

کدام مزاج بر شما غلبه دارد و آیا نیاز به درمان دارید یا خیر؟

برای پاسخ به این سوالات  حتماً از یک متخصص مجرب طب سنتی مشاوره بگیرید تا تشخیص درست داده شود.

برای آگاهی از جدید ترین محصولات و تخفیف ها ی عطارلند می توانید صفحه اینستاگرام عطارلند را دنبال کنید